Ngành Công nghệ chế biến thủy sản (Aquatic Product Processing) tham gia quá trình thu hoạch, bảo quản và chế biến thủy sản. Qua các công đoạn xử lý để hải sản đến với người tiêu dùng mà vẫn giữ được dinh dưỡng, chất lượng, mùi vị của thủy sản. Và chế biến thủy sản thành các thành phẩm khác nhau phục vụ thị trường tiêu dùng. Trữ lượng nuôi trồng thủy sản nước ta lớn, tuy nhiên công nghệ chế biến thủy sản vẫn chưa bắt kịp tương ứng. Hiện nay nhà nước đang tích cực phát triển chất lượng các hoạt động chế biến thành phẩm thủy hải sản, cho nên ngành công nghệ chế biến thủy sản đang từng bước trở thành một ngành quan trọng trong hệ thống kinh tế nông nghiệp nước ta. Chính vì vậy xử lý nước thải chế biến thủy hải sản đang đóng vai trò cực kỳ quan trong trong cả ngành Công nghệ chế biến thủy sản. Để đưa ra quy trình công nghệ xử lý nước thải chế biến thủy hải sản được rõ hơn, chúng ta cùng tìm hiểu quy trình chế biến thủy hải sản và nguồn ngốc phát sinh ra nước thải từ các công đoạn chế biến này:
Quy trình chế biến thủy hải sản
Nguồn gốc phát sinh nước thải thủy hải sản
Nước thải trong công ty phần lớn là nước thải trong quá trình sản xuất bao gồm nước rửa nguyên liệu, bán thành phẩm, nước sử dụng cho vệ sinh và nhà xưởng, thiết bị, dụng cụ chế biến, nước vệ sinh cho công nhân.
Lượng nước thải và nguồn gây ô nhiễm chính là do nước thải trong sản xuất.
Nước thải chế biến thủy hải sản từ công đoạn rửa, sơ chế nguyên liệu
Thành phần, tính chất nước thải chế biến thủy sản
Thủy sản phong phú về chủng loại nên nguồn nguyên liệu của ngành công nghiệp này rất phong phú và đa dạng, từ các loài thủy sản tự nhiên cho đến các loại thủy sản nuôi. Công nghệ chế biến cũng tùy thuộc vào từng mặt hàng nguyên liệu (tôm, cá, cua, ghẹ, sò, mực,…) và đặc tính của từng loại sản phẩm (thủy sản tươi sống đông lạnh, thủy sản khô, đóng hộp, luộc cáp đông,…) do vậy thành phần và tính chất nước thải công nghiệp chế biến thủy sản hết sức đa dạng và phức tạp, chúng thay đổi theo từng mùa thủy sản. Thành phần của nước thải thủy sản thường là dạng hữu cơ dễ phân hủy như vảy cá, vi cá, đuôi cá, râu tôm, râu mực,…và một số dạng keo hòa tan. Các thành phần hữu cơ khi phân hủy sẽ tạo ra các chất trung gian (các axit béo không bão hòa) gây mùi hôi thối khó chịu. Đối với các công ty thủy sản có sản xuất thêm sản phẩm khô, sản phẩm đóng hộp thì trong dây chuyền sản xuất sẽ có thêm các công đoạn nướng, luộc, chiên thì trong thành phần nước thải chất béo, dầu sẽ gia tăng.
Hệ thống xử lý nước thải chế biến thủy hải sản bắt đầu với song chắn rác để loại bỏ các tạp chất thô có kích thước lớn ra khỏi dòng thải (>=2mm) để tránh làm tắc nghẽn đường ống, bơm,… ảnh hưởng đến các hạng mục xử lý trong hệ thống xử lý nước thải thủy sản. Sau đó nước thải được đưa qua hầm tiếp nhận.
Nước thải thủy hải sản được đưa qua bể tuyển nổi để tách dầu mỡ có trong nước ra khỏi dòng thải. Thiết bị sục khí được đặt dưới đáy bể, các bọt khí hòa tan nổi lên trên mặt nước kéo theo các chất bẩn bám trong bọt khí ra khỏi dòng thải.
Sau khi ra khỏi bể tuyển nổi, nước thải được dẫn qua bề điều hòa để ổn định lại lưu lượng và nồng độ các chất bẩn có trong nước thải. Tải bể điều hòa có đặt thiết bị sục khí để xáo trộn đều nguồn nước, tránh hiện tượng lắng cặn, xảy ra phân hủy yếm khí dưới đáy bể.
Nước thải sau đó được đưa qua bể xử lý sinh học kỵ khí, các VSV kỵ khí phân giải chất hữu cơ trong nước thải thành các chất vô cơ đơn giản và khí Biogas sinh ra được thu hồi. Phản ứng phân giải CHC của VSV kỵ khí:
VSV kỵ khí + CHC à CO2 + CH4 + … + sinh khối mới
Sau đó nước thải được dẫn qua bể anoxic để khử nito và phospho có trong nước thải. Kết thúc quá trình, nước thải sẽ được đưa sang bể xử lý sinh học hiếu khí. Tại bể Aerotank, quá trình phân giải chất hữu cơ còn lại trong nước thải nhờ các VSV hiếu khí sử dụng CHC làm nguồn dĩnh dưỡng để phát triển sinh khối dưới điều kiện được cung cấp oxi đầy đủ.
Nước thải từ bể Aerotank tự chảy qua bể lắng sinh học để lắng bùn từ quá trình xử lý sinh học trên. Một phần bùn cặn được đưa qua bể chứa bùn để xử lý, một phần bùn cặn được tuần hoàn về bể anoxic.
Công nghệ chủ yếu áp dụng trong hệ thống xử lý nước thải thủy sản là công nghệ sinh học, phù hợp với nước thải chứa hàm lượng chất hữu cơ cao có khả năng phân hủy sinh học hiệu quả.
Sau khi ra khỏi bể lắng, nước thải được đưa đi khử trùng để tiêu diệt vi khuẩn còn xót lại trong bể. Nước thải đầu ra sau xử lý đạt QCVN 11:2015/BTNMT.
Chí phí đầu tư phù hợp với yêu cầu thực tế.
Dễ dàng vận hành
Sử dụng ít hoá chất
Sử dụng ít thiết bị điện
Tự động hoá quá trình vận hành
An toàn và thân thiện với môi trường
Sử dụng nguồn Vi sinh vật sẵn có trong nước thải để xử lý chất ô nhiễm
Tính linh động của hệ thống cao
Dễ dàng bảo trì hệ thống khi cần thiết
Cam kết thiết bị xử lý nước thải chất lượng, đúng chủng loại, và có uy tín trên thị trường.
Vận chuyển nhanh gọn , thiết bị có thể di chuyển vị trí trong trường hợp cần thiết